Καταπολέμηση της πλημμύρας των μη επανδρωμένων αεροσκαφών: Γιατί τα συστήματα C-UAS αποτελούν απόλυτη προτεραιότητα

Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην Ουκρανία, όπου τα χαμηλού κόστους μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά εναντίον όλων των τύπων στόχων, όπως υποδομές, μηχανοκίνητες μονάδες καθώς και μεμονωμένους στρατιώτες - γεγονός που καταδεικνύει όχι μόνο την απειλή αλλά και την ανάγκη για αποτελεσματικά, οικονομικά αποδοτικά αντίμετρα. Παρά τη σημαντική πρόοδο, το ερώτημα παραμένει: Πόσο καλά είναι προετοιμασμένες οι ένοπλες δυνάμεις της Ευρώπης για την επόμενη γενιά πολεμικών επιχειρήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη;

Τα συστήματα αεράμυνας εδάφους (GBAD) αποτελούνται από τρία κεντρικά στοιχεία:

• αισθητήρες - τα μάτια της επιχείρησης,
• ένα κέντρο διοίκησης και ελέγχου (C2) - τον εγκέφαλο- και
• τους επενεργητές - τους μύες που απαιτούνται για την απόκρουση μιας απειλής.

Αισθητήρες τελευταίας τεχνολογίας, όπως το κορυφαίο παγκοσμίως σύστημα ραντάρ Giraffe 1X της σουηδικής εταιρείας του αμυντικού τομέα Saab, επιτρέπουν ήδη την ακριβή ανίχνευση και ταξινόμηση στόχων, ακόμη και αν αυτοί είναι τόσο μικροί όσο τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ανάλογα με τον τύπο του στόχου, την απόσταση και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, το Giraffe 1X μπορεί να ανιχνεύσει στόχους με διατομή ραντάρ (RCS) μικρότερη από 0,01 τετραγωνικά μέτρα. Ωστόσο, οι ευαίσθητοι αισθητήρες σημαίνουν επίσης ότι πρέπει να αναλύονται όλο και περισσότερα δεδομένα. Χάρη στην επεξεργαστική ισχύ που χρησιμοποιούν τα σύγχρονα συστήματα C2 και μελλοντικά και η τεχνητή νοημοσύνη, η επεξεργασία ενός μεγάλου αριθμού τέτοιων σημείων δεδομένων μπορεί να γίνει σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Το υψηλό επίπεδο επίγνωσης της κατάστασης που προκύπτει επιτρέπει την ταχεία λήψη αποφάσεων και υποστηρίζει την επιλογή του επενεργητή.

Soft kill έναντι hard kill: δύο προσεγγίσεις για την εξουδετέρωση απειλών

Στην αεράμυνα, υπάρχουν δύο θεμελιώδεις προσεγγίσεις για την εξουδετέρωση απειλών: soft kill και hard kill. Η διάκριση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική στην περίπτωση των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο ως εργαλεία αναγνώρισης όσο και ως όπλα κρούσης ακριβείας. «Όταν συζητάμε για λύσεις αναχαίτισης μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων (C-UAS), πρέπει πρώτα να βρούμε κοινό έδαφος και να ορίσουμε με ακρίβεια για τι πράγμα μιλάμε: Μιλάμε για συστήματα αναχαίτισης μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων σε καιρό ειρήνης για την προστασία μη στρατιωτικών υποδομών ή για εκείνα που πρέπει να προστατεύσουν τα στρατεύματα στην πρώτη γραμμή από σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών; Μιλάμε για στρατιωτικά (MOTS) ή εμπορικά (COTS) προϊόντα και πώς διαφέρει το κόστος απόκτησής τους;» εξηγεί ο Per Järbur, ειδικός σε θέματα αεράμυνας στη σουηδική εταιρεία του αμυντικού τομέα Saab. Το φάσμα των αμυντικών όπλων είναι θεμελιωδώς ποικιλόμορφο και κυμαίνεται από τον ηλεκτρονικό πόλεμο (EW) και την κυβερνοάμυνα έως τα κινητικά όπλα. Ωστόσο, η αναλογία κόστους παραμένει συχνά μια πρόκληση με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς το κόστος ανάπτυξης και χρήσης εξελιγμένων αμυντικών συστημάτων είναι συχνά δυσανάλογο με το χαμηλό κόστος των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ενώ ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος μπορεί να κοστίζει μόνο μερικές εκατοντάδες ευρώ, η άμυνα με εξελιγμένα όπλα μπορεί να κοστίζει αρκετά εκατομμύρια ευρώ - και να έχει μεγάλους χρόνους παραγωγής. Η Saab αναπτύσσει επί του παρόντος μια απάντηση σε αυτή την πρόκληση: το “Nimbrix” είναι ένας πύραυλος τύπου fire-and-forget που αναπτύσσεται ταχύτατα με στόχο την παροχή ενός συστήματος με ανιχνευτή στόχου, πολεμική κεφαλή άμεσης καταστροφής και μικρό αποτύπωμα – όλα σε χαμηλό κόστος. Με βάρος μικρότερο από 3 κιλά, η εμβέλεια του θα φτάνει έως και 5 χιλιόμετρα, με ενεργό ανιχνευτή για την παρακολούθηση του στόχου. Η πολεμική του κεφαλή μπορεί να εμπλέκεται και να εξουδετερώνει αποτελεσματικά σμήνη UAS χρησιμοποιώντας λειτουργία αεροεκρήξεως, αντιμετωπίζοντας έτσι την αυξανόμενη απειλή των μικρών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο πεδίο της μάχης. Οι πρώτες παραδόσεις του Nimbrix αναμένονται το 2026 – μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα ή ως μέρος ενός ευρύτερου συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας.

Το Nimbrix είναι η απάντησή μας στις εναέριες απειλές χωρίς πιλότο, οι οποίες έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Είναι οικονομικά αποδοτικό, κάτι που είναι κρίσιμο δεδομένης της εξάπλωσης των μη επανδρωμένων αεροπορικών συστημάτων (UAS) στο πεδίο της μάχης.

Καινοτομία κάθε λεπτό

Στην Ουκρανία, η χρήση επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών για κρούσεις, ISR κ.λπ. αλλάζει δραματικά κάθε τρεις με τέσσερις μήνες. Ως εκ τούτου, οι αντίστοιχες αμυντικές τεχνολογίες πρέπει να αναπτύσσονται τουλάχιστον το ίδιο γρήγορα. Μια αξιοσημείωτη συνεργασία μεταξύ της Σουηδικής Πολεμικής Αεροπορίας, της Σουηδικής Διοίκησης Αμυντικού Υλικού (FMV) και της Saab, μαζί με εταίρους, δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να συμβεί αυτό: Σε μόλις 84 ημέρες, η ιδέα "Loke" εγκαινιάστηκε με επιτυχία: ένα κινητό, προσαρμόσιμο σύστημα για μονάδες μάχης. Η αρθρωτή σχεδίαση καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα εξουδετέρωσης και περιλαμβάνει το δοκιμασμένο ραντάρ Giraffe 1X και μια ελαφριά λύση διοίκησης και ελέγχου που βασίζεται στην ιδέα SHORAD. Η λύση ολοκληρώνεται με επενεργητές όπως ένα μικρό όπλο τοποθετημένο σε έναν απομακρυσμένο οπλικό σταθμό Trackfire. Μπορούν να εγκατασταθούν είτε στην ξηρά, για παράδειγμα σε ένα όχημα Sisu GPT, είτε στο νερό, σε ναυτικά σκάφη όπως το Combat Boat 90 της Saab. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση προσφέρει τεχνολογία αιχμής που είναι ταυτόχρονα ολοκληρωμένη και ευέλικτη, παρέχοντας αποφασιστικό πλεονέκτημα έναντι όλων των απειλών από αέρος.

«Προσπαθούμε πάντα να είμαστε ένα βήμα μπροστά. Συνεπώς, με το Loke δεν ακολουθήσαμε έναν τυπικό κύκλο ανάπτυξης προϊόντων που διαρκεί αρκετά χρόνια, αλλά επιλέξαμε μια καινοτόμο προσέγγιση για να ανταποκριθούμε στις νέες προκλήσεις. Με την επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων προϊόντων και την ενσωμάτωση νέων λειτουργιών και τεχνολογιών, μπορέσαμε να υλοποιήσουμε την ιδέα σε χρόνο ρεκόρ», λέει ο Per Järbur. Το "Loke" είναι επεκτάσιμο, προσαρμόσιμο σε νέες απειλές και μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω με πρόσθετους αισθητήρες και οπλικούς σταθμούς. Το σύστημα C-UAS μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ακόμη και κατά τη διάρκεια της μετεγκατάστασης, παρέχοντας συνεχή προστασία ακόμη και όταν βρίσκεται εν κινήσει.

Δεν υπάρχει το τέλειο σύστημα

Η Saab είναι ήδη πρωτοπόρος στον τομέα των συστημάτων hard-kill, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για μεγάλα, εξαιρετικά σύνθετα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή αεροπορικές επιθέσεις από αεροσκάφη ή ελικόπτερα: Το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα RBS 70 NG έχει εμβέλεια κάλυψης 9.000 μέτρων με μέγιστο ύψος λειτουργίας τα 5.000 μέτρα. Επιπλέον, είναι αδύνατο να γίνει παρεμβολή στον κατευθυνόμενο πύραυλο, όπερ σημαίνει ότι δεν μπορεί να αναχαιτιστεί από τον εχθρό. Η Saab βλέπει μεγάλες δυνατότητες στον τομέα των επενεργητών soft-kill - όπως η παρεμβολή ή η χρήση διχτυών - και των κυνηγετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (δηλαδή μη επανδρωμένα αεροσκάφη που θα κυνηγούν άλλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη) τα επόμενα χρόνια. Σε συνεργασία με νεοσύστατες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, η εταιρεία του αμυντικού τομέα ερευνά και αναπτύσσει νέες δυνατότητες, προκειμένου να είναι προετοιμασμένη για τις απειλές του σήμερα και του αύριο.

«Παρόλο που αναπτύσσουμε συνεχώς νέα προϊόντα και διαθέτουμε ήδη μεγάλο αριθμό εξαιρετικά εξελιγμένων συστημάτων, δεν πρέπει να περιμένουμε ‘την χρυσή λύση’. Δεν υπάρχει το τέλειο σύστημα C-UAS που να μπορεί να αμυνθεί ενάντια σε όλες τις απειλές. Ούτε σήμερα σήμερα, ούτε στο μέλλον», λέει ο Per Järbur και προσθέτει: «Οι ένοπλες δυνάμεις και τα έθνη πρέπει να αναλύουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια τη συγκεκριμένη απειλή που αντιμετωπίζουν και τις περιφερειακές παραμέτρους και να βασίζονται σε ένα συνδυασμό διαφορετικών συστημάτων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να ανταποκριθούν στις ποικίλες προκλήσεις του σύγχρονου πολέμου με μη επανδρωμένα αεροσκάφη». Ο εμπειρογνώμονας πιστεύει επίσης ότι η κοινή αεράμυνα, για παράδειγμα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είναι απαραίτητη – αλλά η συμμαχία έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει για να το επιτύχει αυτό. Οι απειλές και οι προκλήσεις εντός των συνόρων τους εξακολουθούν να αποτελούν την ύψιστη προτεραιότητα για τις ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Η αύξηση των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη λόγω της ραγδαίας τεχνολογικής προόδου τροφοδοτεί περαιτέρω την κατάσταση.

Από τεχνικής άποψης, πολλά είναι εφικτά - η ταχύτητα είναι το κλειδί

Είναι σαφές ότι η ανάπτυξη και η ενσωμάτωση συστημάτων C-UAS για την αεράμυνα θα είναι απαραίτητη τα επόμενα χρόνια. Εδώ θα ήταν επωφελής η στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών του ΝΑΤΟ. Τα διαλειτουργικά συστήματα που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την κοινή άμυνα σε λίγα χρόνια πρέπει να σχεδιαστούν τώρα.

Σήμερα, η τεχνολογία αποτελεί μικρότερο πρόβλημα από την εύρεση της σωστής ισορροπίας για το «κόστος ανά θανάτωση». Εκτός από την τυποποίηση των τεχνολογιών, η εκπαίδευση των δικών μας στρατευμάτων και εντός της συμμαχίας διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, όπως και η συνεχής ανάπτυξη τακτικών. Δεν υπάρχει καθολική λύση, αλλά υπάρχουν πολύ αποτελεσματικά συστήματα και επείγουσα ανάγκη για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής που συνιστούν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Η τοπική παρουσία ως το κλειδί της επιτυχίας.

Τα χαρακτηριστικά που κάνουν την Saab να ξεχωρίζει κατά την μακρά παρουσία της στην Ελλάδα είναι η ποιότητα των προϊόντων της, η αξιοπιστία της και η διαφάνεια προς κάθε συνεργάτη.

Μάθετε περισσότερα